720. mál: Hollustuhættir og mengunarvarnir

Samantekt

Markmið: Að innleiða tilskipun ESB nr. 2019/904 um að draga úr áhrifum tiltekinna plastvara á umhverfið. Með innleiðingunni er stefnt að því að draga úr áhrifum af notkun plasts á umhverfið og heilsu fólks, og vekja neytendur til umhugsunar um neyslu og umhverfisáhrif plasts, draga úr notkun einnota plastvara og styðja við notkun fjölnota vara.

Helstu breytingar og nýjungar:

Með frumvarpinu verður innleidd tilskipun (ESB) 2019/904 um minnkun umhverfisáhrifa af tilteknum vörum úr plasti. Gert er ráð fyrir að bannað verði að setja á markað tilteknar einnota plastvörur og vörur úr plasti, sem er niðurbrjótanlegt með oxun. Lagt er til að óheimilt verði að afhenda einnota matarílát og bolla úr plasti án endurgjalds, og að gjaldið verði sýnilegt á kassakvittun. Einnig eru lagðar til kröfur um gerð og samsetningu tiltekinna einnota drykkjaríláta. Þá er lagt til að Umhverfisstofnun hafi umsjón með reglubundnu, opinberu eftirliti til þess að tryggja að farið sé eftir lagaákvæðum um plastvörur. Gert er ráð fyrir að stofnuninni verði heimilt að stöðva markaðssetningu vöru þar til bætt hefur verið úr ágöllum og að stjórnvaldinu verði heimilt að leggja stjórnvaldssektir á einstakling eða lögaðila, sem brýtur gegn lagaákvæðum um plastvörur. Enn fremur er lagt til að gildissviði laganna verði breytt þannig að lögin taki til þeirrar atvinnustarfsemi þar sem afhending plastvara fer jafnan fram og efnisákvæði frumvarpsins beinast að. Þá er gert ráð fyrir að í stefnu ráðherra um úrgangsforvarnir og í svæðisáætlunum sveitarstjórna um meðhöndlun úrgangs, að því er varðar umfjöllun þeirra um úrgangsforvarnir, verði fjallað að því marki sem við á um ráðstafanir sem lúta að plastvörum og kveðið er á um í lögum um hollustuhætti og mengunarvarnir. Þá er lagt til að í lög um meðhöndlun úrgangs verði bætt við fyrirmælum um að beina skuli upplýsingagjöf og fræðslu, sem ráðist er í á grundvelli laganna, sérstaklega að plastvörum, með vísan til laga um hollustuhætti og mengunarvarnir.

Breytingar á lögum og tengd mál: Lög um hollustuhætti og mengunarvarnir, nr. 7/1998.

Lög um meðhöndlun úrgangs, nr. 55/2003.

Kostnaður og tekjur: Gert er ráð fyrir að kostnaður hljótist af auknum verkefnum Umhverfisstofnunar vegna markaðseftirlits með plastvörum en ekki kemur fram í greinargerð með frumvarpinu hversu hár sá kostnaður gæti orðið.

Aðrar upplýsingar:

Tilskipun Evrópuþingsins og ráðsins (ESB) 2019/904 frá 5. júní 2019 um að draga úr áhrifum tiltekinna plastvara á umhverfið.

Sáttmáli Framsóknarflokks, Sjálfstæðisflokks og Vinstrihreyfingarinnar – græns framboðs um ríkisstjórnarsamstarf og eflingu Alþingis.

Saman gegn sóun – Almenn stefna um úrgangsforvarnir 2016 - 2027. Umhverfis- og auðlindaráðuneytið.

Tillaga að aðgerðaáætlun í plastmálefnum. Samráðsvettvangur um aðgerðaáætlun í plastmálefnum, 29. október 2018.

Sameiginleg yfirlýsing umhverfisráðherra Norðurlandanna um að vera leiðandi við að draga úr umhverfisáhrifum vegna plasts (10. apríl 2019).

Afgreiðsla: Samþykkt með nokkrum breytingum. Fellt var brott ákvæði um að einungis sé heimilt að setja á markað einnota drykkjarílát með tappa eða loki úr plasti ef tappinn eða lokið er áfast ílátinu. Að auki var fellt brott ákvæði 10. gr. frumvarpsins um innleiðingu á tilskipun (ESB) 2019/904 en tilskipunin hefur ekki verið tekin upp í EES-samninginn heldur er unnið að undirbúningi ákvörðunar þar að lútandi á vettvangi EFTA-ríkja.

720 | Hollustuhættir og mengunarvarnir (EES-reglur, plastvörur)

Þingskjöl

Umsagnir