Ferill 946. máls. Aðrar útgáfur af skjalinu: PDF - Word Perfect.
154. löggjafarþing 2023–2024.
Þingskjal 2164 — 946. mál.
Svar
innviðaráðherra við fyrirspurn frá Diljá Mist Einarsdóttur um gjaldheimtu af handhöfum stæðiskorta fyrir hreyfihamlaða.
1. Á 2. mgr. 1. gr. reglugerðar nr. 1130/2016, um heimild handhafa stæðiskorts fyrir hreyfihamlaða til að leggja ökutæki í gjaldskylt bifreiðastæði án greiðslu, bæði við um gjaldskyld bifreiðastæði sem rekin eru af hinu opinbera og af einkaaðilum? Á ákvæðið bæði við um sérmerkt bifreiðastæði fyrir hreyfihamlaða og um önnur bifreiðastæði?
Reglugerð nr. 1130/2016 um útgáfu og notkun stæðiskorts fyrir hreyfihamlaða var sett í tíð eldri umferðarlaga, nr. 50/1987, og með vísan til 78. gr. a þeirra. Samkvæmt ákvæðinu var ráðherra heimilt að setja reglur um undanþágu fyrir hreyfihamlaða frá reglum um stöðvun og lagningu ökutækja, þar á meðal reglum um notkun stöðureita og gjald fyrir hana.
Með setningu núgildandi umferðarlaga, nr. 77/2019, voru nánari ákvæði um stæðiskort fyrir hreyfihamlaða og séraðstæður þeirra færð í lög. Á reglugerðin nú stoð í 6. mgr. 87. gr. gildandi umferðarlaga. Um gildissvið laganna fer skv. 2. gr. þeirra. Samkvæmt því sem þar segir gilda ákvæði þeirra meðal annars um umferð á vegum, nema annað sé ákveðið, og eftir því sem við á um umferð utan vega. Merking orðsins vegur er skilgreind í 40. tölul. 1. mgr. 3. gr. og er vegur, gata, götuslóði, stígur, húsasund, brú, torg, bifreiðastæði eða þess háttar, sem notað er til almennrar umferðar. Almenn umferð er þá skv. 5. tölul. 1. mgr. 3. gr. öll meðferð ökutækja og önnur umferð samkvæmt lögunum á vegum sem eru opnir almenningi.
Í 2. mgr. 87. gr. segir að handhafa stæðiskorts fyrir hreyfihamlaða sé að nánari skilyrðum uppfylltum heimilt að leggja ökutæki í gjaldskylt bifreiðastæði án sérstakrar greiðslu. Af framangreindu leiðir að ákvæðið gildir um bifreiðastæði sem stendur almenningi opið til afnota. Að því sögðu er það skilningur ráðuneytisins að með ákvæði 2. mgr. 87. gr. hafi vilji löggjafans, í samræmi við skýrt orðalag ákvæðisins, staðið til þess að greiða götu hreyfihamlaðra og undanþiggja þá greiðsluskyldu í öllum gjaldskyldum bifreiðastæðum sem boðin eru almenningi til afnota óháð rekstrarformi.
2. Hvernig framfylgir ráðuneytið heimild handhafa stæðiskorts fyrir hreyfihamlaða til að leggja ökutæki í gjaldskylt bifreiðastæði án greiðslu, samanber fyrrnefnt ákvæði?
Ráðuneytið átti í samskiptum við Reykjavíkurborg í kjölfar erindis borgarinnar varðandi efnislega merkingu ákvæðis 2. mgr. 87. gr. umferðarlaga, sbr. umsögn Reykjavíkurborgar um 589. mál á 153. löggjafarþingi. Eins og þar gefur að líta var svar ráðuneytisins efnislega samhljóða og svar við 1. lið fyrirspurnarinnar. Hefur Reykjavíkurborg nú látið af gjaldtöku af handhöfum stæðiskorta fyrir hreyfihamlaða í bílastæðahúsum borgarinnar, sbr. mál umboðsmanns Alþingis nr. 11961/2022.
Í kjölfar erindis Reykjavíkurborgar átti ráðuneytið í samskiptum við fleiri aðila og leiðbeiningar ráðuneytisins voru á sama veg og áður.
3. Hvaða úrræði eru til staðar fyrir handhafa stæðiskorts fyrir hreyfihamlaða sem leggja ökutæki í gjaldskylt bifreiðastæði þegar þeir eru sektaðir fyrir að greiða ekki fyrir bifreiðastæðið þrátt fyrir fyrrnefnt ákvæði?
Sá eða sú sem telur ranglega staðið að álagningu gjalds getur óskað eftir endurupptöku en ákvörðun um innheimtu gjalds með vísan til 86. gr. umferðarlaga verður skv. 4. mgr. 109. gr., sbr. 1. mgr. 109. gr., ekki borin undir æðra stjórnvald. Þá má eftir atvikum leita til umboðsmanns Alþingis.
Önnur úrræði eru einkaréttarlegs eðlis.
