Ferill 722. máls. Aðrar útgáfur af skjalinu: PDF - Word Perfect.
154. löggjafarþing 2023–2024.
Þingskjal 1720 — 722. mál.
2. umræða.
Nefndarálit með breytingartillögu
um frumvarp til laga um breytingu á lögum um útlendinga,
nr. 80/2016 (alþjóðleg vernd).
Frá 4. minni hluta allsherjar- og menntamálanefndar.
Í greinargerð með drögum að frumvarpi til breytinga á lögum um útlendinga, nr. 80/2016 (alþjóðleg vernd), eins og þau birtust í samráðsgátt stjórnvalda þann 17. nóvember 2023 (mál nr. S-236/2023), voru ákvæði sem lögðu til breytingar hvað varðar talsmannaþjónustu vegna réttaraðstoðar í málum um alþjóðlega vernd og niðurfellingu lögbundins tímamarks skv. 2. mgr. 74. gr. laganna. Þegar frumvarpið var lagt fram á Alþingi (722. mál) höfðu þau ákvæði þó verið felld brott úr frumvarpinu og ekki lagðar til breytingar þess efnis.
Fjórði minni hluti telur séríslenskar málsmeðferðarreglur hafa kallað fram umtalsvert meiri fjölda umsókna um alþjóðlega vernd en raunin hefði orðið væru þær ekki til staðar. Því miður er gengið of skammt í að afnema þær í frumvarpinu eins og það liggur fyrir. Frumvarpið færir lög um útlendinga þó til betri vegar í þessum efnum en 4. minni hluti telur ákveðin atriði sem voru í frumvarpinu þegar það var kynnt í samráðsgátt, en höfðu fallið út þegar til framlagningar kom, vera til bóta og leggur því til að tvö efnisatriði sem þar voru kynnt verði sett inn með þeim breytingartillögum sem hér eru lagðar til.
Breytingarnar varða tvo þætti. Annars vegar endurgjaldslausa talsmannaþjónustu á báðum stjórnsýslustigum og hins vegar svokallað 18 mánaða tímamark við málsmeðferð, sbr. það sem fram kemur hér að neðan.
Talsmannaþjónusta í málum um alþjóðlega vernd.
Fjórði minni hluti leggur til að gerðar verði breytingar á 30. gr. laga um útlendinga sem varðar endurgjaldslausa talsmannaþjónustu á báðum stjórnsýslustigum og leggur til að Útlendingastofnun verði heimilt að afgreiða tiltekin mál að jafnaði án þess að talsmaður sé skipaður.
Niðurfelling 18 mánaða tímamarks við málsmeðferð umsókna um alþjóðlega vernd.
Lagt er til að með fyrirliggjandi frumvarpi verði felld brott málsmeðferðarregla 2. mgr. 74. gr. laga um útlendinga sem mælir fyrir um að heimilt sé að veita dvalarleyfi á grundvelli mannúðarsjónarmiða hafi útlendingur ekki fengið niðurstöðu í máli sínu á stjórnsýslustigi innan 18 mánaða lögbundinna tímamarka eftir að hann sótti um alþjóðlega vernd.
Með hliðsjón af framangreindu leggur 4. minni hluti til að frumvarpið verði samþykkt með eftirfarandi
BREYTINGU:
1. Á eftir 3. gr. komi tvær nýjar greinar, svohljóðandi:
a. (4. gr.)
Á eftir orðunum „um alþjóðlega vernd“ í 1. málsl. 1. mgr. 28. gr. laganna kemur: eftir atvikum.
b. (5. gr.)
Eftirfarandi breytingar verða á 30. gr. laganna:
a. 1. mgr. orðast svo:
Útlendingastofnun skipar umsækjanda um alþjóðlega vernd talsmann við meðferð máls hans hjá stjórnvöldum. Þó skal Útlendingastofnun, þegar mál sætir málsmeðferð skv. 29. gr., 1. mgr. 36. gr. eða 44. gr., eða þegar fyrirsjáanlegt er að umsækjandi muni fá veitta alþjóðlega vernd eða synjun á umsókn sinni, að jafnaði afgreiða mál án þess að talsmaður sé skipaður. Við kærumeðferð á umsækjandi ávallt rétt á þjónustu talsmanns.
b. Á eftir 1. mgr. kemur ný málsgrein, svohljóðandi:
Ákvörðun Útlendingastofnunar um að skipa umsækjanda ekki talsmann er ekki kæranleg til kærunefndar útlendingamála. Þá gilda ákvæði IV., V. og VII. kafla stjórnsýslulaga ekki um slíka ákvörðun.
2. 4. gr. orðist svo: 2. málsl. 2. mgr. 35. gr. a laganna fellur brott.
3. Við 10. gr. bætist nýr liður, svohljóðandi: 2. og 3. mgr. og 1. málsl. 4. mgr. 74. gr. laganna falla brott.
Alþingi, 16. maí 2024.
Bergþór Ólason.
