Ferill 1059. máls. Aðrar útgáfur af skjalinu: PDF - Word Perfect.

153. löggjafarþing 2022–2023.
Þingskjal 2003  —  1059. mál.



Svar


heilbrigðisráðherra við fyrirspurn frá Vilhjálmi Árnasyni um stöðu barna þegar foreldri fellur frá.


     1.      Hvað líður framkvæmd 27. gr. a laga um réttindi sjúklinga, nr. 74/1997, þar sem fjallað eru um skyldur heilbrigðisstarfsmanna gagnvart barni sem missir foreldri? Hefur verið sett reglugerð skv. 6. mgr. ákvæðisins? Ef ekki, hvenær má þess vænta að reglugerð verði sett?
    Heilbrigðisráðuneytið óskaði eftir upplýsingum 15. júní 2022 frá öllum opinberum heilbrigðisstofnunum landsins um hvernig brugðist var við umræddum lagabreytingum er varða rétt barna sem aðstandendur. Viðbrögð hafa borist frá flestum stofnunum. Heilt yfir hafa verið settir verkferlar hjá flestum stofnunum og margar þeirra vinna eftir verklagi Þróunarmiðstöðvar íslenskrar heilsugæslu (ÞÍH). 1
    Í framangreindum upplýsingum hjá ÞÍH má finna myndrænt verklag þegar um er að ræða annars vegar andlát foreldris og hins vegar við veikindi foreldris. Einnig eru tillögur að umræðupunktum sem heilbrigðisstarfsmaður getur haft til hliðsjónar þegar kanna skal stöðu og líðan barns og fjölskyldu. Auk þess er fjallað um hvað þarf að skrá í sjúkraskrá. Það er hlutverk ÞÍH að vinna að samræmingu verklags og samhæfingu milli fagfólks á heilsugæslustöðvum, gæðaþróun og framförum í heilsugæslu í samráði við heilbrigðisstofnanir sem reka heilsugæslustöðvar og sjálfstætt starfandi heilsugæslustöðvar.
    Sumar stofnanir eru í innleiðingarferli með verklagið og ljóst er að ýmis álitamál eru til staðar sem skoða þarf nánar, til að mynda skráningar í sjúkraskrá, upplýsingar milli stofnana, mismunandi fjölskylduform og álitamál tengt forsjá barna. Reglugerð skv. 6. mgr. ákvæðisins hefur ekki verið sett en hafin er vinna innan ráðuneytisins við gerð hennar, þ.e. mati á efnisákvæðum, þar sem m.a. aðkoma þeirra fagmanna sem koma að þessum málum skiptir miklu máli. Í þeirri vinnu er einnig hafið samtal við fulltrúa mennta- og barnamálaráðuneytis og félags- og vinnumarkaðsráðuneytis. Að mati heilbrigðisráðuneytis er mikilvægt í þessari vinnu að tryggja að framangreint ákvæði í lögum um réttindi sjúklinga sé í samræmi við ákvæði laga um samþættingu þjónustu í þágu farsældar barna, nr. 86/2021.

     2.      Hafa verið settir skýrir verkferlar, t.d. í samráði við önnur ráðuneyti, sem tryggja frumkvæðisskyldu og framkvæmd laga nr. 50/2019 gagnvart börnum sem aðstandendum við fráfall foreldris? Ef ekki, hvenær má þess vænta að slíkir verkferlar verði settir?
    Sjá svar við 1. tölul. fyrirspurnarinnar varðandi verkferla og samráð við önnur ráðuneyti.

     3.      Hve mörg börn hafa misst foreldri á árunum 2020–2022? Óskað er eftir sundurliðun eftir aldri og kyni barna og fjölskyldustærð. Einnig er óskað eftir sundurliðun eftir aldri og kyni foreldris sem deyr og dánarorsökum.
    Hagstofan fær sendar upplýsingar um dánarorsakir foreldra einu sinni á ári. Samkvæmt upplýsingum frá Hagstofunni liggja því miður ekki fyrir upplýsingar við síðasta lið fyrirspurnarinnar þar sem að svo stöddu er ekki búið að vinna dánarorsakir áranna 2021 og 2022.

Tafla 1. Fjöldi barna sem missti foreldri árin 2009–2022.
Dánarár foreldris Alls Drengir Stúlkur
2008 112 54 58
2009 133 69 64
2010 93 49 44
2011 99 63 36
2012 90 46 44
2013 109 60 49
2014 89 42 47
2015 91 48 43
2016 91 45 46
2017 100 49 51
2018 98 55 43
2019 121 61 60
2020 140 70 70
2021 121 72 49
2022 143 87 56

Tafla 2. Börn sem missa foreldri árin 2008–2022 eftir kyni og aldri.

Aldur barns 		Alls Drengir Stúlkur
0 22 9 13
1 49 26 23
2 50 25 25
3 50 30 20
4 66 34 32
5 77 36 41
6 69 43 26
7 68 34 34
8 74 44 30
9 104 51 53
10 81 37 44
11 106 56 50
12 109 58 51
13 113 63 50
14 133 68 65
15 146 86 60
16 157 86 71

Tafla 3. Börn sem missa foreldri árin 2008–2022 eftir árum og stærð fjölskyldna.
(Miðað er við stærð fjölskyldu fyrir andlát foreldris.)
Dánarár Stærð fjölskyldu Fjöldi
2008 2 22
2008 3 34
2008 4 27
2008 5 14
2008 6 11
2008 7 1
2009 2 17
2009 3 43
2009 4 47
2009 5 18
2009 6 2
2010 2 13
2010 3 28
2010 4 29
2010 5 9
2010 7 9
2011 2 16
2011 3 21
2011 4 31
2011 5 24
2011 6 8
2012 2 10
2012 3 33
2012 4 31
2012 5 9
2013 2 11
2013 3 30
2013 4 39
2013 5 18
2013 6 8
2014 2 21
2014 3 15
2014 4 28
2014 5 18
2015 2 17
2015 3 19
2015 4 32
2015 5 18
2015 6 2
2016 2 14
2016 3 27
2016 4 22
2016 5 15
2017 2 18
2017 3 25
2017 4 32
2017 5 17
2017 6 4
2018 2 15
2018 3 35
2018 4 27
2018 5 7
2018 6 9
2019 2 13
2019 3 41
2019 4 39
2019 5 21
2020 2 25
2020 3 32
2020 4 48
2020 5 18
2020 6 12
2021 2 15
2021 3 42
2021 4 26
2021 5 22
2021 6 5
2021 7 8
2022 2 28
2022 3 41
2022 4 38
2022 5 26
2022 6 7
2022 6 7

Tafla 4. Foreldrar sem létust frá börnum sínum árin 2008–2022 eftir kyni og aldri.
Aldur foreldris Alls Feður Mæður
19 2 0 2
20 3 1 2
21 3 2 1
22 1 0 1
23 4 2 2
24 7 6 1
25 4 4 0
26 17 10 7
27 11 10 1
28 12 6 6
29 11 6 5
30 31 21 10
31 42 31 11
32 47 27 20
33 45 33 12
34 58 32 26
35 56 32 24
36 65 41 24
37 40 21 19
38 46 23 23
39 69 42 27
40 62 34 28
41 74 49 25
42 57 36 21
43 69 48 21
44 61 33 28
45 59 36 23
46 48 30 18
47 60 44 16
48 47 27 20
49 62 45 17
50 64 43 21
51 47 37 10
52 42 30 12
53 47 34 13
54 29 25 4
55 26 18 8
56 36 30 6
57 23 18 5
58 21 16 5
59 8 7 1
60 12 11 1
61 11 11 0
62 17 17 0
63 15 15 0
64 8 8 0
65 9 9 0
66 6 6 0
67 9 9 0
68 4 4 0
69 6 6 0
70 2 2 0
71 3 3 0
72 2 2 0
73 1 1 0
74 1 1 0
75 4 4 0
78 3 3 0
82 1 1 0
1     throunarmidstod.is/leidbeiningar/born-sem-adstandendur/verklag/